do Uchwały Nr VI/23/11
Załącznik
do Uchwały Nr VI/23/11
Rady Gminy Rzewnie
z dnia 30 marca 2011r.
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI RZEWNIE
NA LATA 2008 - 2015
Gmina Rzewnie
Powiat Makowski
Województwo Mazowieckie
Rzewnie 2008
Spis treści
2. Charakterystyka miejscowości
2.1. Położenie i powierzchnia, przynależność administracyjna
2.3. Zagospodarowanie przestrzenne
3.1. Kapitał społeczny i ludzki
3.6. Infrastruktura techniczna
4. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości (analiza SWOT)
4.2. Tabela analizy SWOT- mocne i słabe strony wsi
4.3. Tabela analizy SWOT - szanse i zagrożenia
4.4. Podsumowanie analizy SWOT
5. Planowane kierunki rozwoju - wizja
6. Opis planowanych przedsięwzięć
7. CHARAKTERYSTYNA PRZESTRZENI PUBLICZNEJ W MIEJSCOWOŚCI RZEWNIE ..18
7. Zarządzanie Planem Odnowy Miejscowości
7.3. System monitorowania Planu Odnowy Miejscowości
1. Wstęp
Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z najważniejszych wyzwań, stojących przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Celem podejmowanych kroków prorozwojowych i służących odnowie jest wzmocnienie i uzupełnienie oddziaływań mających na celu zmniejszanie istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Realizacja planu zapewni odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany, popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta.
Specyfiką Planu Odnowy Miejscowości jest jego stricte lokalny charakter. Dokumenty strategiczne nawet w skali mikro takie jak Strategia Rozwoju Gminy, czy też Plan Rozwoju Lokalnego z samej swej istoty koncentrują się na całej gminie, ze szczególnym uwzględnieniem działań progospodarczych i rozwoju infrastruktury technicznej. Plan Odnowy Miejscowości to natomiast dokument zdecentralizowany, przygotowywany w oparciu o potrzeby i wyzwania lokalnej społeczności na poziomie sołectwa, opracowywany, wdrażany i kontrolowany z bezpośrednim jej udziałem. Plan Odnowy Miejscowości skupia się na zagadnieniach cywilizacyjno-kulturowych, kładzie nacisk na proste, lokalne przedsięwzięcia, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Ma mniej pro-gospodarczy, a bardziej pro-społeczny i pro-kulturowy charakter. Dzięki temu stanowi doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy.
Korzyści wynikające z posiadania Planu Odnowy Miejscowości to:
· Plan umożliwia inwentaryzację i realistyczną ocenę posiadanych zasobów w najważniejszych dla lokalnej społeczności sferach: środowisko, potencjał społeczny, infrastruktura, środki finansowe.
· Posiadanie Planu z jasno określonymi celami i przypisanym harmonogramem realizacji umożliwia stałe monitorowanie postępów i możliwość wprowadzania bieżących korekt w działaniach służących realizacji założonych zamierzeń, z udziałem całej lokalnej społeczności.
· Plan Odnowy Miejscowości to doskonała okazja do zrealizowania prawdziwego partnerstwa władz lokalnych i mieszkańców miejscowości. Uzgadnianie różnych opinii, pomysłów i koncepcji wymaga odpowiedzialności i gotowości kompromisu. Osiągnięty na drodze otwartej dyskusji efekt końcowy w postaci zadań wpisanych do Planu sprawia, że Plan jako wspólnie wypracowany consensus jest dokumentem, z którym będzie identyfikowała się społeczność lokalna.
· Proces powstawania Planu Odnowy sprzyja trzeźwemu spojrzeniu i realistycznej ocenie mocnych i słabych stron miejscowości, co w znaczący sposób może pobudzić lokalną społeczność do podejmowania dodatkowych działań, mających na celu uniknięcie potencjalnych problemów wynikających z obecnego, niedoskonałego stanu faktycznego.
· Posiadanie Planu Odnowy Miejscowości otwiera możliwości ubiegania się o środki w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
Niniejszy dokument powstał w oparciu o wytyczne instytucji zarządzających PROW oraz spełnia wymogi określone w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz. U. Nr 38, poz. 220 z późn.zm).
Plan Odnowy Miejscowości Rzewnie jest dokumentem otwartym. Oznacza to możliwość modyfikacji i aktualizacji w zależności od zmieniającej się rzeczywistości społeczno – gospodarczej, potrzeb lokalnej społeczności oraz możliwości finansowych. Dzięki temu do Planu mogą być wprowadzane nowe zadania lub zmianie ulegać może kolejność realizacji już przyjętych. Stały pozostaje natomiast główny cel Planu, którym jest trwałe dążenie do poprawy jakości życia mieszkańców.
2. Charakterystyka miejscowości
2.1. Położenie i powierzchnia, przynależność administracyjna
Wieś Rzewnie położona jest w powiecie makowskim w północnej części województwa mazowieckiego. Powierzchnia sołectwa wynosi
Szczegółowe dane dotyczące struktury gruntów zaprezentowano w tabeli 1.
Tabela 1. Powierzchnia i ludność miejscowości Rzewnie
Wyszczególnienie |
Wskaźnik |
Liczba ludności [osób] |
312 |
Powierzchnia [ha] |
780,74 |
Powierzchnia użytków rolnych [ha] |
520,84 |
Tereny zabudowane [ha] |
21,21 |
* Podstawa: Dane UG Rzewnie
Mapa 1. Położenie miejscowości Rzewnie na tle powiatu makowskiego
Początki osadnictwa na dzisiejszych terenach miejscowości Rzewnie sięgają odległych czasów. Najstarsze ślady pochodzą z epoki kamiennej, nowsze z czasów wpływów rzymskich z przełomu starej i nowej ery. Osadnictwo koncentrowało się wówczas w dolinach rzek, w tym w dolinie Narwi, równolegle do której biegł szlak handlowy. Pierwsze wzmianki o lesie Rzewień położonym na wschód od dolnego Orzyca, obejmującym obecny teren miejscowości, pochodzą z 1426r.,natomiast z 1495r. - zapiski o istnieniu jeziorka Kadzielnik. Z tego też okresu pochodzą zapiski o istnieniu rzeki Łaś, płynącej obok dzisiejszej wsi Łaś i Rzewnie. Nazwa wsi Rzewnie etymologicznie związana jest ze wspomnianą nazwą wielkiego obszarowo lasu Rzewień. Rozciągał się on na wschód od dolnego odcinka rzeki Orzyc i pokrywał cały dzisiejszy obszar miejscowości. Sama miejscowość Rzewnie pojawia się również w archiwalnych spisach diecezji płockiej z XVIII w. Wspomina się tam o przynależności wsi do ziemi i powiatu różańskiego, jak również do tamtejszej parafii. Na początku XIX w. Rzewnie wzmiankowane jest jako wieś i folwark. Administracyjnie należała wówczas do gminy Sielc. Wg danych z 1827 r. wieś liczyła 16 domów i 131 mieszkańców. Wg danych statystycznych z 1878 r. folwark Rzewnie swym obszarem obejmował 842 morgi (
2.3. Zagospodarowanie przestrzenne
Układ przestrzenny Rzewnia podyktowany jest istnieniem ciągów komunikacyjnych. W centralnej części wsi występuje zabudowa o charakterze ulicowym. Ponadto można wskazać części wsi o zabudowie kolonijnej oraz charakterystyczny dla obszarów wiejskich typ zabudowy zagrodowej. Większa część wsi objęta jest Studium Zagospodarowania Przestrzennego.
3. Analiza zasobów
3.1. Kapitał społeczny i ludzki
Wieś Rzewnie zamieszkiwało w 2007 r. 312 mieszkańców. Analiza danych z ostatnich lat wskazuje, że liczba ludności stale rośnie. Wskazuje to na pozytywną tendencję zatrzymania migracji ludzi młodych i wykształconych do ośrodków miejskich. Szczegółowe dane z lat 2003 – 2007 zaprezentowano w tabeli 2.
Tabela 2. Liczba mieszkańców miejscowości Rzewnie w latach 2003 - 2007
Lata |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
Liczba mieszkańców |
293 |
298 |
300 |
308 |
312 |
*Podstawa: Dane UG Rzewnie
Analiza struktury wiekowej mieszkańców miejscowości wskazuje, że największą grupą są osoby w przedziale wiekowym od 15 do 34 lat oraz od 35 do 54 lat. Wskaźnik taki należy uznać za zadowalający biorąc pod uwagę ogólnopolskie trendy starzenia się ludności oraz coraz większego udziału procentowego osób w wieku poprodukcyjnym. Szczegółowe dane dotyczące wieku mieszkańców z uwzględnieniem płci zaprezentowano w tabeli 3.
Tabela 3. Mieszkańcy miejscowości Rzewnie z uwzględnieniem wieku i płci.
Płeć |
do 14 lat |
15-34 lata |
35-54 lata |
55-64 lata |
powyżej 65 lat |
Razem |
Mężczyźni |
30 |
53 |
53 |
14 |
14 |
164 |
Kobiety |
32 |
40 |
39 |
13 |
24 |
148 |
*Podstawa: Dane UG Rzewnie
Krajobraz i powierzchnia ziemi
Krajobraz wsi Rzewnie jest typowy dla północnego Mazowsza. Dominują równiny urozmaicone niewielkimi wzniesieniami.
Wody powierzchniowe
Na terenie miejscowości nie występują zbiorniki wody stojącej. Brak również cieków wodnych.
Kopaliny
Warunki geologiczne północnego Mazowsza przesądzają o tym, że na terenie wsi brak jest znaczących kopalin.
Lasy i szata roślinna
Na terenie wsi znajdują się kompleksy leśne. Są to lasy sosnowe i łęgowe. Występują również drzewa wzdłuż ciągów komunikacyjnych oraz zadrzewienia śródpolne.
Uwarunkowania ochrony środowiska
Na terenie Rzewnia nie wyznaczono terenów chronionych w postaci rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych czy użytków ekologicznych. Nie występują również pomniki przyrody.
Turystyka i rekreacja
Wybitnie rolniczy charakter miejscowości, stosunkowo niekorzystne położenie komunikacyjne oraz brak znaczących zbiorników wodnych nie sprzyjają rozwojowi turystyki i rekreacji. Brak również bazy turystycznej w postaci miejsc noclegowych, punktów gastronomicznych czy gospodarstw agroturystycznych.
Na terenie Rzewnia brak jest obiektów wpisanych na listę zabytków. Charakter taki mają natomiast charakterystyczne dla Mazowsza liczne krzyże i kapliczki przydrożne.
Obszar miejscowości wykazuje cechy typowe dla krajobrazu nizin mazowieckich. Na uwagę zasługuje stosunkowo duży udział lasów i gruntów leśnych (28%) ogółu. Szczegółowe dane dotyczące gruntów w miejscowości Rzewnie przedstawiono w tabeli 4 .
Tabela 4. Rodzaje gruntów w miejscowości Rzewnie.
Wyszczególnienie |
Powierzchnia w ha |
Grunty orne |
286,55 |
Łąki |
113,48 |
Pastwiska |
117,21 |
Sady |
3,70 |
Lasy i grunty leśne |
212,82 |
Nieużytki |
0,90 |
Gr. zabudowane |
21,21 |
Wody stojące |
7,29 |
drogi |
17,58 |
Razem |
780,74 |
*Podstawa: Dane UG Rzewnie
Edukacja
Na terenie miejscowości funkcjonuje szkoła podstawowa i gimnazjum. Do placówek uczęszczają również dzieci z terenu innych miejscowości wchodzących w skład gminy. Szkoły poza działalnością stricte dydaktyczną są ważnym ośrodkiem życia kulturalnego i sportowego z uwagi na działalność kół zainteresowań czy szkolnych klubów sportowych.
Szczegółowe dane dotyczące placówek oświatowych ujęto w poniższych tabelach.
Tabela 5. Szczegółowe dane dotyczące dzieci uczęszczających do szkoły podstawowej w Rzewniu
Wyszczególnienie |
Liczba |
Liczba dzieci uczęszczających do szkoły |
138 |
Liczba sal lekcyjnych |
6 |
Liczba komputerów |
10 |
*Podstawa: Dane UG Rzewnie
Tabela 6. Szczegółowe dane dotyczące młodzieży gimnazjalnej uczęszczającej do gimnazjum
Wyszczególnienie |
Liczba |
Liczba dzieci uczęszczających do szkoły |
127 |
Liczba sal lekcyjnych |
4 |
Liczba komputerów |
4 |
*Podstawa: Dane UG Rzewnie
Usługi publiczne
Rzewnie to również siedziba władz gminy, stąd miejscowość pełni rolę lokalnego centrum administracyjnego. Mieszkańcy miejscowości mają zatem możliwość korzystania z obsługi administracyjnej w bezpośredniej bliskości miejsca zamieszkania.
Parafia p.w. Św. Jacka
Dużą rolę w życiu wsi pełni parafia katolicka. Administracyjnie przynależy ona do diecezji łomżyńskiej i została erygowana w 1958 r. Z tego okresu pochodzi również drewniany kościół znajdujący się w centrum wsi.
Kultura i stowarzyszenia
Na terenie Rzewnia działa Ochotnicza Straż Pożarna. Brak jest natomiast domu kultury. Pewne zadania placówki o charakterze kulturalnym spełnia natomiast gminna biblioteka.
Sport
Na terenie Rzewnia brak jest warunków do uprawiania sportu. Dzieci i młodzież mają możliwość uprawiania sportu w ramach zajęć szkolnych.
3.6. Infrastruktura techniczna
Wodociągi
Praktycznie cały obszar wsi jest zwodociągowany. W Rzewniu również znajduje się ujęcie wody i stacja uzdatniania.
Kanalizacja
Na terenie wsi jak i całej gminy nie funkcjonuje siec kanalizacji sanitarnej. Brak również rozwiązań w postaci przydomowych oczyszczalni ścieków. Nieczystości płynne gromadzone są w przydomowych zbiornikach zamkniętych i wywożone do punktów zlewnych oczyszczalni.
Gospodarka odpadami
Mieszkańcy gminy podpisali umowy z podmiotem zajmującym się wywozem odpadów stałych. Poza typowymi zbiornikami na odpady mieszkańcom dostarczane są worki, w których zbierane są posegregowane: makulatura, tworzywa sztuczne i metale.
Gospodarka energetyczna
Stan infrastruktury elektroenergetycznej na terenie wsi jest zadowalający Sieć rozdzielcza zapewnia standardowe warunki w zakresie ciągłości dostawy tej energii. Każdy indywidualny odbiorca może zostać podłączony do sieci energetycznej.
Komunikacja
Położenie miejscowości nie jest zbyt korzystne. Rzewnie oddalone jest od głównych szlaków komunikacyjnych. Istniejąca sieć dróg zapewnia możliwości dojazdu do sąsiednich miejscowości oraz większych ośrodków, lecz stan techniczny tych dróg pozostaje niezadowalający.
Telekomunikacja
Na terenie wsi usługi telekomunikacyjne świadczy TP SA. Dostępni są także wszyscy obecni na rynku operatorzy telefonii komórkowej. Brak jest jakichkolwiek ograniczeń w dostępie do szerokopasmowego łącza internetowego.
Rolnictwo
Wieś Rzewnie przynależy do regionu o typowej funkcji rolniczej i dlatego dominuje gospodarka rolna. Zarówno gleby, jak i warunki klimatyczne są średnio korzystne. W uprawach dominują zboża i rośliny okopowe, w hodowli - bydło mleczne i trzoda chlewna.
Pozarolnicza działalność gospodarcza
Na terenie wsi brak większych podmiotów gospodarczych. Funkcjonują 4 sklepy spożywcze, lecznica weterynaryjna oraz usługi ogólnobudowlane.
4. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości (analiza SWOT)
Analiza SWOT jest jedną z prostszych i najczęściej stosowanych technik analitycznych. Skrót SWOT pochodzi od czterech angielskich słów: Strenghts (silne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia).
Powyższe pojęcia należy rozumieć następująco:
SZANSE - to zewnętrzne zjawiska i tendencje występujące w otoczeniu, które odpowiednio wykorzystane będą impulsem rozwoju oraz osłabią występujące negatywne zjawiska.
· ZAGROŻENIA - to wszystkie zewnętrzne zjawiska postrzegane jako bariery dla rozwoju, utrudnienia, dodatkowe koszty działania. Istnienie zagrożeń musi być brane pod uwagę przy planowaniu podejmowanych działań.
· MOCNE STRONY - to walory wynikające z uwarunkowań wewnętrznych ocenianej jednostki, które w pozytywny sposób wyróżniają ją spośród innych. Mocne strony mogą być zarówno obiektywnie dane przez naturę (np. korzystne położenie) jak i być zasługą lokalnej społeczności (np. wysoki poziom mobilności i przedsiębiorczości)
· SŁABE STRONY - to konsekwencja ograniczeń zasobów i niedostatecznego ukształtowania uwarunkowań wewnętrznych. Mogą one dotyczyć całej miejscowości jak i jej części. Mogą dotyczyć wszystkich aspektów funkcjonowania miasta, bądź jego poszczególnych elementów.
Właściwe zdiagnozowanie poszczególnych czynników pozwoli na osiągnięcie celów, którym służy analiza SWOT. Celem tym jest:
· unikanie zagrożeń,
· wykorzystywanie szans
· wzmacnianie słabych stron
· opieranie się na mocnych stronach.
Analizę SWOT przeprowadzono w formie przejrzystych tabel odnoszących się do poszczególnych sfer mających wpływ na możliwości rozwojowe miejscowości.
4.2. Tabela analizy SWOT- mocne i słabe strony wsi
Lp. |
Zasoby |
Mocne strony |
Słabe strony |
1.Środowisko przyrodnicze |
|||
1.1 |
walory krajobrazu |
Występowanie kompleksów leśnych – sosnowe i łęgowe |
|
1.2 |
walory szaty roślinnej |
Zadbane ogródki przydomowe |
Brak zieleni w postaci zieleńców, klombów, trawników. |
1.3 |
cenne przyrodniczo obszary lub obiekty |
|
Brak pomników przyrody oraz innych cennych przyrodniczo obszarów czy obiektów |
1.4 |
fauna |
Typowa dla wsi mazowieckiej |
|
1.5 |
wody powierzchniowe |
|
Na terenie wsi nie występują cieki wodne ani zbiorniki wody stojącej |
1.6 |
gleby, kopaliny |
|
Brak kopalin, średnia jakość gleb |
1.7 |
czystość środowiska |
czyste środowisko |
|
2.Środowisko kulturowe |
|||
2.1 |
walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe |
|
Brak osobliwości kulturowych |
2.2 |
walory zagospodarowania przestrzennego |
Miejscowość objęta Studium Zagospodarowania Przestrzennego |
|
2.3 |
zabytki |
Krzyże i kapliczki przydrożne |
|
2.4 |
zespoły artystyczne |
|
Na terenie wsi nie funkcjonują żadne zespoły artystyczne |
Lp. |
Zasoby |
Mocne strony |
Słabe strony |
3.Dziedzictwo religijne i historyczne |
|||
3.1 |
święta, odpusty, pielgrzymki |
Kultywowane są święta i odpusty Zachowane zostały tradycje związane ze świętami, cyklicznie odbywające się imprezy |
|
3.2 |
tradycje, obrzędy, gwara |
|
Nie zachowały się żadne tradycje, obrzędy czy gwara charakterystyczna dla tego regionu |
3.3 |
legendy, podania i fakty historyczne |
Znane są fakty historyczne związane z powstaniem wsi |
|
4.Obiekty i tereny |
|||
4.1 |
działki pod zabudowę mieszkaniową |
Wyodrębniono działki pod budownictwo |
|
4.2 |
tradycyjne obiekty gospodarskie wsi |
|
brak |
5.Gospodarka (w tym rolnictwo) |
|||
5.1 |
specyficzne produkty, hodowle, uprawy polowe charakterystyczne dla wsi lub wynikające z tradycji |
Typowe dla wsi mazowieckiej |
brak |
5.2 |
znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe |
|
brak |
6.Sąsiedztwo, migracje i przyjezdni |
|||
6.1 |
korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo |
brak |
|
6.2 |
ruch tranzytowy (występuje lub nie) |
brak |
|
6.3 |
przyjezdni stali i sezonowi |
Działkowicze i letnicy |
|
7.Infrastruktura |
|||
7.1 |
placówki opieki społecznej |
Działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej |
|
7.2 |
edukacja |
Szkoła podstawowa i gimnazjum, przedszkole |
|
7.3 |
kultura |
Biblioteka gminna |
|
7.4 |
sport i rekreacja |
|
Brak obiektów sportowych poza obiektami szkolnymi |
7.5 |
zaopatrzenie w energię |
Energia dostępna na całym terenie |
|
7.6 |
zaopatrzenie w wodę |
Cała wieś zwodociągowana, ujęcie wody i stacja uzdatniania |
|
7.7 |
usuwanie i oczyszczanie ścieków |
|
Brak sieci kanalizacji sanitarnej i przydomowych oczyszczalni ścieków |
7.8 |
gospodarka odpadami stałymi |
Mieszkańcy mają podpisane umowy ze specjalistycznymi przedsiębiorstwami, prowadzona jest segregacja odpadów |
|
7.9 |
telekomunikacja |
Dostępność wszystkich sieci telefonii komórkowej i telefonia stacjonarna. |
|
7.10 |
infrastruktura drogowa |
|
Niezadowalający stan dróg powiatowych i gminnych |
7.11 |
komunikacja |
Komunikacja zbiorowa organizowana przez PKS Przasnysz |
|
8.Ludzie, organizacje społeczne |
|||
8.1 |
OSP |
Na terenie wsi funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna. |
|
8.2 |
KGW |
Funkcjonuje |
|
8.3 |
Stowarzyszenia |
Funkcjonuje |
|
4.3. Tabela analizy SWOT - szanse i zagrożenia
SZANSE |
ZAGROŻENIA |
1. Możliwość ubiegania się o środki finansowe z funduszy Unii Europejskiej. 2. Sprzyjająca polityka regionalna, w tym wpływająca na rozwój obszarów wiejskich. 3. Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej. 4. Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich. 5. Istniejąca tendencja zmiany miejsca zamieszkania z miasta na wieś. 6. Ułatwienie formalności związanych z zakładaniem własnej działalności gospodarczej. 7. Zwiększenie wydatków społeczeństwa na budownictwo. 8. Duże ożywienie gospodarcze. 9. Zmniejszający się poziom bezrobocia. 10. Zapowiedzi przekazania większej władzy samorządowi lokalnemu. |
1. Brak reformy finansów publicznych. 2. Często zmieniające się przepisy prawne. 3. Jeszcze stosunkowo wysoki poziom bezrobocia. 4. Konkurencja innych gmin w pozyskiwaniu inwestorów zewnętrznych. 5. Emigracja młodych ludzi do miast w poszukiwaniu pracy. 6. Niski poziom wykształcenia społeczności wiejskiej. 7. Wzrost cen produktów i usług. |
4.4. Podsumowanie analizy SWOT
Analiza SWOT wykonana w oparciu o inwentaryzację zasobów miejscowości Rzewnie wskazuje, że najważniejsze zagrożenia, a zarazem najsłabsze elementy leżą w sferze dotyczącej infrastruktury technicznej. Zakres zadań do wykonania jest szeroki, co w zestawieniu z niewielkimi środkami, jakie gmina może przeznaczyć na ten cel może przesądzić o trwałej marginalizacji miejscowości. Istotnym ograniczeniem rzutującym na jakość życia mieszkańców są również niedostatki w sferze infrastruktury społecznej, sportowej i kulturalnej. Uzyskanie pozytywnych zmian w tych obszarach nie wymaga natomiast tak wielkich nakładów.
Szczególnie widocznym jest brak przestrzeni publicznej we wsi. Charakter zabudowy powoduje, że nie ma wyodrębnionego centralnego placu, rynku, skweru, gdzie mieszkańcy mogliby się spotkać czy odpocząć. Zagospodarowana, profesjonalnie zorganizowana przestrzeń publiczna nie tylko w znaczący sposób podnosi estetykę miejscowości, ale pozytywnie wpływa na lokalną społeczność.
5. Planowane kierunki rozwoju - wizja
Społeczność lokalna Rzewnia uświadamia sobie konieczność podejmowania działań mających na celu poprawę warunków życia całej zbiorowości. Na spotkaniach i zebraniach sołeckich w spontaniczny sposób formułowano postulaty mające na celu określenie służących temu zadań. Na zebraniu w dniu 25.03.2011 r. podczas moderowanej dyskusji zebrani przedstawiciele mieszkańców skonkretyzowali, usystematyzowali i postanowili zapisać swoje dążenia w tym zakresie. Ustaleń dokonano za pomocą stawiania podstawowych pytań.
1. „Dlaczego odnowa miejscowości jest niezbędna.
· wieś jako miejsce zamieszkania zżytych z nią mieszkańców musi się rozwijać, dawać poczucie zamieszkiwania w małej ojczyźnie;
· mieszkańcy pragną żyć w ładnym, estetycznym otoczeniu;
· mieszkańcy pragną jeszcze szerszej integracji lokalnej społeczności i unikać napięć, jakie mogą się pojawić w codziennej egzystencji;
· mieszkańcy chcą poprawiać warunki codziennego życia, niwelować dysproporcje z miastem i większymi ośrodkami gminnymi;
· wieś musi zapewniać dobre warunki życia dla ludzi młodych, by nie emigrowali oni poza Rzewnie;
· mieszkańcy mają prawo realizować swoje marzenia dotyczące ich miejsca zamieszkania, korzystając z niepowtarzalnej szansy jaką są programy pomocowe UE.
2. „Jak się zorganizujemy?”
Mieszkańcy stworzą grupę lokalnych liderów roboczo nazwaną Grupą Odnowy Miejscowości, w skład której wejdą ludzie związani z wsią Rzewnie. Grupa ta będzie monitorować i nadzorować uchwalone zadania, jak również inspirować lokalną społeczność do podejmowania nowych wyzwań.
3. „Jakie ma być nasze życie?”
Rzewnie ma być:
· wsią nowoczesną, bezpieczną i wygodną – z kanalizacją, dobrymi drogami, chodnikami, oświetlonymi ulicami, przystankiem autobusowym, sklepem, z dobrymi telekomunikacyjnymi łączami;
· wsią z zadbanymi, porządnymi, czystymi i estetycznymi domami, ogrodami, dobrze zagospodarowanym terenem wokół świetlicy - centrum społecznego życia;
· wsią dającą szansę na wypoczynek, sport i rekreację dla dzieci i młodzieży (plac zabaw dla dzieci, boisko dla ligi młodzieżowej, miejsce wypoczynku dla całej wsi);
· wsią zintegrowaną, z aktywną i nowoczesną społecznością (mieszkańcy zadbają o wysoką świadomość ekologiczną, o wzrost poziomu wykształcenia w ramach kursów i szkoleń, organizującą wspólne zabawy i festyny);
· wsią dbającą o zachowanie walorów przyrodniczych i kulturowych, zachowującą kameralną, przyjazną skalę urbanistyczną, eksponującą naturalny krajobraz.
Dla realizacji powyższych działań konieczne będzie także zaangażowanie i współdziałanie władz samorządowych Gminy Rzewnie, zwłaszcza w działaniach wymagających znacznego wkładu finansowego.
W konkluzji sformułowano wizję rozwoju miejscowości.
Deklaracja wizji miejscowości Rzewnie:
· wieś zadbana i uporządkowana, aktywna i nowoczesna,
· wieś atrakcyjna dla zamieszkania, kameralna i chroniąca środowisko,
· wieś wygodna i bezpieczna, z rozwiniętą infrastrukturą techniczną, dążąca do poprawy jakości życia jej mieszkańców.
6. Opis planowanych przedsięwzięć
Jako najważniejsze zadanie mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców społeczność lokalna wskazała konieczność zagospodarowania placu w centrum wsi. Oczywiście mieszkańcy dostrzegają braki w obszarze dróg czy kanalizacji, lecz zdają sobie sprawę, że skala tych zagadnień i wielkość środków sprawiają, że są one przedmiotem innych programów. Plan Odnowy Miejscowości z definicji jest planem stricte lokalnym i ukierunkowanym na pro-społeczne i pro-cywilizacyjne zagadnienia.
Plac w centrum wsi bezpośrednio przylega do kościoła i stanowi własność parafii p.w. św. Jacka. Jest to obecnie teren niezagospodarowany i pełni jedynie okresowo funkcje parkingu dla pojazdów mieszkańców uczestniczących w nabożeństwach. Po wykonaniu zadania będzie to enklawa zieleni, z małą architekturą, ogródkiem jordanowskim, miejscem przyjemnym i bezpiecznym. Wykonanie zadania będzie możliwe dzięki umowie zawartej pomiędzy parafią a Wójtem Gminy Rzewnie. Dzięki temu władze gminy będą mogły dysponować nieruchomością przez okres 10 lat. Zakres wykonanych prac spowoduje, że plac stanie się autentycznym centrum wsi służącym całej lokalnej społeczności.
Szczegółowe dane dotyczące zakresu przedsięwzięcia ujęto w karcie zadania, natomiast dokładny opis i szczegóły proponowanych rozwiązań w opracowanej już dokumentacji technicznej.
Drugą ważną inwestycją kierunku rozwoju miejscowości jest zagospodarowanie placu przed Szkołą Podstawową w Rzewniu. Gmina posiada ten teren z uwagi na istniejącą tam publiczną szkołę podstawową oraz przedszkole samorządowe, obecnie jest to teren niezagospodarowany i niewykorzystany, po wykonaniu zadania teren będzie służył do spotkań mieszkańców z uwagi na elementy małej architektury oraz plac zabaw. Wybudowany zostanie również ogólnodostępny parking dla samochodów osobowych z przystosowaniem dla osób niepełnosprawnych.
W następnej kolejności w miejscowości Rzewnie planuje się rozbudowę Publicznej Szkoły Podstawowej. Dobudowane zostaną cztery klasopracownie oraz rozbudowana kuchnia i jadalnia wraz z przystosowaniem dla osób niepełnosprawnych. W ramach tego przedsięwzięcia wymieniona zostanie także część pokrycia dachu na budynku. Kolejnym ważnym zadaniem dla tej miejscowości jest budowa boiska wielofunkcyjnego na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej. W ramach tego przedsięwzięcia planuje się zmodernizowanie istniejących boisk, wybudowanie kompleksu do piłki nożnej , siatkowej oraz koszykówki wraz z bieżnią.
Ostatni etap rozwoju miejscowości to budowa hali sportowej również na terenie szkolnym.
W ramach tego zadania zostanie wybudowana hala sportowa z zapleczem sanitarno szatniowym wraz z łącznikiem ułatwiającym komunikację ze szkołą podstawową.
8.Charakterystyka przestrzeni publicznej w miejscowości
Rzewnie
Przestrzeń publiczna definiowana jest na wiele sposobów. Ustawa z 27 marca2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym definiuje przestrzeń publiczną jako „obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno - przestrzenne, określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy”. Przestrzeń publiczna to również obszar, przy którym znajdują się najważniejsze obiekty o znaczeniu społecznym, usługowym i kulturalnym, gdzie mieszkańcy i przyjezdni mają możliwość wzajemnego poznawania się, wymiany poglądów czy integracji. W przypadku miejscowości Rzewnie, przestrzeń publiczna obejmuje kilka obszarów usytuowanych przy obiektach o charakterze społeczno-usługowym,
kulturalnym i sakralnym: Obszar stanowiący centrum wsi, przy którym wzdłuż drogi powiatowej nr 2128W znajduje się Gminny Ośrodek Zdrowia, budynek kościoła, skwer publiczny, sklepy spożywczo przemysłowe, przystanek autobusowy i nowo wybudowane skrzyżowanie dróg powiatowych 2128W i 2121W o ruchu okrężnym. Wzdłuż drogi powiatowej 2121W znajduje się apteka, piekarnia, lecznica weterynaryjna, Urząd Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna, Ośrodek Pomocy Społecznej, Gimnazjum Publiczne, Publiczna Szkoła Podstawowa oraz Ochotnicza Straż Pożarna i świetlica wiejska.
Obszar ten wymaga zagospodarowania w postaci dodatkowych parkingów i miejsc postojowych oraz wybudowania elementów małej architektury oraz placu zabaw. Niezbędne jest również zmodernizowanie infrastruktury sportowej znajdującej się na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej.
W tej części przestrzeni publicznej, koncentruje się życie społeczne mieszkańców Rzewnia i gminy. W wyniku realizacji wymienionych zadań istotnie wzrośnie atrakcyjność tej przestrzeni publicznej, co prowadzić będzie do poprawy integracji społecznej na terenie miejscowości.
Miejscowość Rzewnie jest jednocześnie Gminną miejscowością a zarazem największą na terenie Gminy. Zabudowa wsi Rzewnie kumuluje się więc wokół dróg, tworząc zwarte ciągi. Dominuje tu zabudowa zagrodowa. Wszelkie budynki, zarówno mieszkalne jak i gospodarcze wybudowane są zwykle w rzucie zbliżonym do kwadratu o dachu dwu spadowym. Mało jest domów mających więcej niż 60 lat. W miejscowości znajduje się znikoma ilość budynków drewnianych.
Oprócz przedsięwzięć priorytetowych wpisujących się w zakres działania „Odnowa i rozwój wsi” zaplanowano do realizacji także inne zadania inwestycyjne, zaprezentowane w tabeli 7. Zostały one uszeregowane w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości.
Tabela 7. Zadania przewidziane do realizacji na terenie miejscowości
Lp. |
Nazwa zadania |
Szacunkowy koszt realizacji zadania |
Termin rozpoczęcia |
Termin zakończenia |
1. |
Zagospodarowanie centrum wsi Rzewnie |
545.800,00 |
2009 |
2009 |
2. |
Zagospodarowanie terenu przed szkołą podstawową w Rzewniu |
370.000,00 |
2011 |
2011 |
3. |
Rozbudowa istniejącej PSP |
1300.000,00 |
2012 |
2012 |
4. |
Budowa boiska wielofunkcyjnego przy szkole podstawowej |
600.000,00 |
2012 |
2013 |
5. |
Budowa hali sportowej przy szkole podstawowej |
4.000.000,00 |
2014 |
2015 |
7. Zarządzanie Planem Odnowy Miejscowości
Zarządzanie Planem Odnowy Miejscowości Rzewnie odbywa się na kilku poziomach organizacyjnych, funkcjonalnych i podmiotowych.
Wśród podmiotów zarządzających należy wymienić:
· mieszkańców, którzy brali udział w pracach projektowych i będą sprawować kontrolę społeczną nad realizacją;
· Grupę Odnowy Miejscowości zaangażowaną w każdym etapie zarządzania Planem Odnowy Miejscowości;
· Sołtysa i Radę Sołecką oraz
· Wójta i Radę Gminy zaangażowanych w etap planowania finansowego i nadzór instytucjonalny.
Proponuje się, aby komunikację planu zapewniła Grupa Odnowy Miejscowości oraz Sołtys wraz z Radą Sołecką, ponieważ te organy utrzymują bezpośredni codzienny kontakt z mieszkańcami wsi.
Ponadto Grupa Odnowy Miejscowości zorganizuje upublicznienie planu w celu:
· podniesienia poziomu zaufania wśród mieszkańców,
· zapewnienia bieżącej informacji na temat realizacji planu,
· zapewnienia możliwości monitorowania zgodności realizacji z ustaleniami.
Możliwość zapoznania się z przygotowanym dokumentem wszystkim mieszkańcom Rzewnia zapewniona będzie poprzez powielenie egzemplarzy opracowanego Planu Odnowy Miejscowości w ilości odpowiadającej liczbie gospodarstw domowych na terenie wsi, bądź poprzez udostępnienie go do odczytu u sołtysa.
7.3. System monitorowania Planu Odnowy Miejscowości
Przewiduje się okresową roczną ocenę i aktualizację planowanych działań oraz projektów w ramach konsultacji społecznych. W terminie do 30 czerwca każdego roku nastąpi spotkanie Grupy Odnowy Miejscowości, podczas którego przedstawione zostaną efekty z realizacji Planu Odnowy Miejscowości oraz nastąpi jego ocena w odniesieniu do zakładanych celów i działań strategicznych.
Coroczna analiza i ocena realizacji Planu pozwoli na weryfikację i wprowadzanie niezbędnych zmian w zakresie priorytetów rozwojowych, celów i działań określonych w Planie. Sytuacja ta będzie miała okoliczność jedynie w przypadku jednomyślnej akceptacji ze strony społeczności wiejskiej zmian, które nie zostały uwzględnione w dniu opracowywania niniejszego Planu Odnowy Miejscowości Rzewnie będące konsekwencją zmieniającej się rzeczywistości.
Raport z oceny i analizy Planu przedstawiony będzie Wójtowi i Radnym Rady Gminy Rzewnie.
8. Zakończenie
Niniejszy dokument miał na celu projekcję działań, jakie podejmowane są przez władze samorządowe w celu wykorzystania środków dostępnych w związku z działaniem „Odnowa i rozwój wsi” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Jak wykazano w dokumencie, realizacja wymienionych w nich zadań przyniesie długotrwałe i odczuwalne dla lokalnej społeczności efekty w postaci zaspokojenia potrzeb i aspiracji kulturalnych oraz znaczącej poprawy jakości przestrzeni publicznej na terenie miejscowości. Przyznane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich środki finansowe zostaną wykorzystane zgodnie z ich przeznaczeniem i przyczynią się do podniesienia standardów życia mieszkańców oraz przyczynią się do integracji miejscowej ludności i wzmocnienia ich poczucia więzi z miejscem, w którym zamieszkują.
Tabela 1. Powierzchnia i ludność miejscowości Rzewnie
Tabela 2. Liczba mieszkańców miejscowości Rzewnie w latach 2003 - 2007
Tabela 3. Mieszkańcy miejscowości Rzewnie z uwzględnieniem wieku i płci.
Tabela 4. Rodzaje gruntów w miejscowości Rzewnie.
Tabela 5. Szczegółowe dane dotyczące dzieci uczęszczających do szkoły podstawowej w Rzewniu
Tabela 6. Szczegółowe dane dotyczące młodzieży gimnazjalnej uczęszczającej do gimnazjum
Tabela 7. Zadania przewidziane do realizacji na terenie miejscowości
Mapa 1. Położenie miejscowości Rzewnie na tle powiatu makowskiego